معنی پوشش و ستر

پرده

پرده

پرده و پوشش

پرده و پوشش، پوشاندن

ستر

ستر. [س َ] (ع مص) پوشیدن. (منتهی الارب) (ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی ص 56) (تاج المصادر بیهقی). پوشیدن چیزی را. (اقرب الموارد). || (اِ) پوشش:
بگفت اینقدر ستر و آسایش است
چو زین بگذری زیب و آرایش است.
سعدی.
|| (مص) بازداشتن از سؤال. (منتهی الارب).

ستر. [س ِ] (ع اِ) پرده. ج، استار. (منتهی الارب) (دهار). پرده و حجاب و نقاب. (ناظم الاطباء):
آسمان سترا ستاره همتا
من ترا قیدافه همت دیده ام.
خاقانی.
کعبه است ایوان خسرو کاندر او
ستر عالی را هویدا دیده ام.
خاقانی.
گهی برج کواکب می پریدم
گهی ستر ملایک میدریدم.
نظامی.
ستر کواکب قدمش میدرید
سفت ملایک علمش میکشید.
نظامی.
آنکه درین ظلم نظر داشته
سترمن و عدل تو برداشته.
نظامی.
|| کار. || بیم. (منتهی الارب) (آنندراج). خوف و بیم. (ناظم الاطباء). || شرم. (منتهی الارب) (آنندراج) (دهار). شرم و حیا. || عقل. (ناظم الاطباء). || (اصطلاح عرفان) آنچه محجوب گرداند انسان را از حق که عبارت از عادات و تعلقات خاطر باشد. (فرهنگ مصطلحات سجادی از اصطلاحات العرفاء). کل مایسترک عما یفنیک و قیل غطاء الکون و قد یکون الوقوف مع العاده و قد یکون الوقوف مع نتایج الاعمال. (تعریفات):
هر چه آن محجوب گرداند ترا
ستر خوانندش ولی یاران ما
بگذر از عادات و خودبینی تمام
گر خدا را می پرستی گوخدا.
شاه نعمت اﷲ ولی.
به ز ما میداند او احوال ستر
وز پس و پیش و سر و دنبال ستر.
مولوی.
باز ستر و پاکی و زهد و صلاح
او ز ما به داند اندر انتصاح.
مولوی.
|| صفت ستاری خدا:
به پوشیدن ستر درویش کوش
که ستر خدایت بود پرده پوش.
سعدی (بوستان).

ستر. [س ُ ت ُ] (اِ) کارد و چاقو و استره و موسی. (ناظم الاطباء).

ستر. [س َ ت َ] (اِ) مخفف استر است که بعربی بغل گویند. (برهان). مخفف استر است که بعربی بغل گویند، و سترون یعنی استرمانند، نازاینده و عقیم. (آنندراج):
آنکه ستر بود و اسب زیر من اندر خر است
وآنکه بدی تازنه در کف من خرگواز.
لامعی.
بر پشت ستر مفرش و بر پشت شتر مهد
بر اسبان زین کرده و بر پیلان پالان.
لامعی.
جیب و گیسوی وشاقان و بتان باز کنید
طوق و دستارچه ٔ اسب و ستر بگشائید.
خاقانی (دیوان چ سجادی ص 160).
نه انثی نه خنثی نه ماده نه نر
زبون همچو اشترحرون چون ستر.
پوربهای جامی (از آنندراج).
رجوع به استر شود.

ستر. [س َ ت َ] (ع اِ) سپر. (از منتهی الارب) (اقرب الموارد). سپر و تُرْس و جنه. (ناظم الاطباء). مقلوب تُرْس.

پوشش. [ش ِ] (اِمص) اسم مصدر از پوشیدن. عمل پوشیدن: هریک برگی از درختان بهشت برخود نهادند و بدان پوشش کردند. (قصص الأنبیاء ص 19). || (اِ) ستر. حجاب. غطاء. ساتر. || کنف. زی.ذَرَاً. کنیف. (منتهی الارب). ملاح. خِتل. (منتهی الارب). فراض. سلب. (تفلیسی). غفیره. غشوه. غشاوه. غشیه.غاشیه. غشایه. سحبه. ستاره. ستره. استاره. مستر. جامه. لباس. کسوه. مَلبَس. مِلبَس. پوشاک. پوشیدنی. لِبس. (منتهی الارب). جامگی. لبوس. (دهار):
از اویم خور و پوشش و سیم و زر
از او یافتم جنبش و پای و پر.
فردوسی.
بتوران همی رفت چون بیهشان
مگر یابد از شاه جائی نشان...
خورش گور و پوشش هم از چرم گور
گیا خورد گاهی و گاه آب شور.
فردوسی.
بخسرو چنین گفت پس رهنمای
که این نیست شاها بپوشش بپای.
فردوسی.
بخورد و بپوشش بپاکی گرای
بدین دار فرمان یزدان بپای.
فردوسی.
بدو ایمنی یابد و خوردنی
همان پوشش نغز و گستردنی.
فردوسی.
برهنه چو زاید زمادر کسی
نباید که نازد بپوشش بسی.
فردوسی.
بگنجور گفتیم تا هر که چیز
ندارد دهد پوشش و خورد نیز.
فردوسی.
پرستنده و پوشش و خوردنی
ز چیزی که بایست گستردنی.
فردوسی.
پس از پشت میش و بره پشم و موی
برید و برشتن نهادند روی
بکوشش از آن پوشش آمد بجای
بگستردنی بدهم او رهنمای.
فردوسی.
بزیر زمین در، چه گوهر چه سنگ
کزو خورد و پوشش نیاید بچنگ.
فردوسی.
تو گفتی زمین کوه آهن شده ست
همان پوشش چرخ جوشن شده ست.
فردوسی.
چو رفتندو دیدند پیر و جوان
بدانگونه بر، پوشش پهلوان
بماندند از آنکار هر کس شگفت
دل هر کس اندیشه ای برگرفت.
فردوسی.
چو روزی بر آمد نبودش زوار
نه خورد و نه پوشش نه انده گسار.
فردوسی.
خور و خواب و آرامتان از منست
همان پوشش و کامتان از منست.
فردوسی.
ز برگ گیا پوشش، از تخم خورد
بر آسوده از بزم و روز نبرد.
فردوسی.
زره کرد پوشش بجای حریر
ببازی کمان خواست با گرز و تیر.
فردوسی.
زمین بستر و پوشش از آسمان
بره دیده بان تا کی آید زمان.
فردوسی.
سوم ره بخواب اندر آمد سرش
ز ببر بیان داشت پوشش برش.
فردوسی.
فرستادش افکندن و خوردنی
همان پوشش نغز و گستردنی.
فردوسی.
مر او را درم داد و دینار داد
همان پوشش و خورد بسیار داد.
فردوسی.
همان خواب گودرز و رنج دراز
خور و پوشش و درد و آرام و ناز.
فردوسی.
همه راه پر پوشش و خوردنی
از آسایش بزم و گستردنی.
فردوسی.
همه هر چه از ما پراکندنیست
گر از پوشش و گر، ز افکندنیست.
فردوسی.
خورشها پاک و جان افزا و نوشین
چو پوشش های نغز و خوب و رنگین.
فخرالدین اسعد (ویس و رامین).
برهنه بدی کآمدی در جهان
نبد با تو چیز آشکار و نهان.
چنان کآمدی همچنان بگذری
خور و پوشش افزون ترا بر سری.
اسدی.
چو بیشت دهد پوشش و خورد و ساز
پس آنگه چو گرگان بدردت باز.
اسدی.
یکی جامه ٔ زندگانیست تن
که جان داردش پوشش خویشتن
بفرساید آخرش چرخ بلند
چو فرسود جامه بباید فکند
تن ما چو میوه است و او میوه دار
بچینند یک روزمیوه ز دار.
اسدی.
تا همچو مار بی خور و بی پوشش
کوشش کنی و مال بدست آری.
ناصرخسرو.
در صومعه ٔ خراب چونی
بی پوشش و خورد و خواب چونی.
امیر حسینی سادات.
گر نباشد ز برای شرف عیسی کس
پوشش سم خر از اطلس و اکسون نکند.
فلکی.
غلاف، پوشش شیشه و شمشیر و جز آن. کِن. کِنان، پوشش و پرده ٔ هر چیزی. (دهار). غِشاء؛ پوشش دل، پوشش زین و شمشیر. اِغلاف، پوشش ساختن. عرش، عریش، هر پوشش که سایه افکند. شغاف، پوشش دل. تَزَیّی، پوشش گرفتن. تَزییه؛ پوشش دادن. تَطبق، با پوشش شدن. (دهار). طَبق، پوشش هر چیزی. سُدفه؛ پوششی که بر دروازه سازند تا آن را از باران نگاه دارد. غفره؛ پوشش چیزی. جُل، پوشش ستوران. جلب، پوشش پالان. قرن، پوشش هوده. قَرقَر؛ پوشش زنان. قِشر؛ پوشش هر چه باشد.غشاوه؛ پوشش چشم. (دهار)، غاشیه؛ پوشش زین، زین پوش و پوشش دل و هر پوشش دیگر. غشاء؛ پوشش شمشیر و زین وپوشش دل و جز آن. خَفاء؛ پوشش و هر چه بدان چیزی راپوشند از گلیم و جز آن. غَماء؛ پوشش که بدان اسب راپوشند تا خوی آرد. طَنف و طُنف و طَنَف و طُنُف، پوشش در سرا. || جامه ٔ کعبه. کسوت خانه. لبس الکعبه. (منتهی الارب): پادشاهی از حمیر یمن کعبه راپوشش فرستاد. (مجمل التواریخ والقصص). و منجنیق انداختند بر کعبه و کسوت خانه سوخته شد و بروایتی می گویند سوختن پوشش خانه بوقت حصار حصین ابن نمیر بود. (مجمل التواریخ والقصص). || لِحاف. (منتهی الارب): باستراحت مشغول شد و از دهقان پوشش خواست (بهرامشاه). (تذکره ٔ دولتشاه). || پوست. لحاه:
سرخی خفچه نگر از سرخ بید
معصفرگون پوشش او خود سپید.
رودکی.
|| طبقه. آشکوب:
پیش قدرش سپهر نه پوشش
همچو ویرانه چاردیواریست.
جوینی.
|| سقف و آسمانه ٔ خانه و آنچه از آن سقف کنند از چوب و نی و حصیر و آهن و جز آن:
افزار خانه از زمی و بام و پوششش
هر چم بخانه اندر سر شاخ و تیر بود.
کسائی.
نبینی بدو اندر ایوان و خان
مگر پوشش آن همه استخوان.
فردوسی.
خانه نبود ساخته بی پوشش و بی در
بستان نبود خرم بی سبزه و اشجار.
فرخی.
دارُ مأمونیه؛ خانه ٔ دو پوشش. غماء، غَمی ّ؛ پوشش خانه. || لَحَد؟ کَفن ؟:
ترا تخت و سختی وکوشش مرا
ترا تاج و تابوت و پوشش مرا.
فردوسی.
|| اَبره ؟ ظاهر؟ روی ؟ رویه ؟:
تهمتن بپوشید ساز نبرد
همه پوششش بود یاقوت زرد.
فردوسی.
|| در بیت ذیل معنی کلمه پوشش را ندانستم شاید پوششش باشد:
رخ شاه تابان بکردار هور
نشستنگهش را ستونها بلور
ز بر پوشش جزع بسته بزر
بر او بافته چند گونه گهر.
فردوسی.

پرده، پوشش،

پوشش، حجاب، پرده. [خوانش: (س تْ) [ع.] (اِ.)]

پرده، پوشش، جلباب، حجاب،
(متضاد) کشف، پوشاندن، نهفتن

سِتْر، پرده- پوشش- حیا- ترس- عقل (جمع: اَسْتار- اُسْتوُر- سُتُر)

1274